Waarom zou je als leerkracht met je klas meedoen aan de Natuurwerkdag? Sylvia Tuinder, vrijwilliger Natuureducatie in natuurgebied de Sprenckweide aan de rand van Middelburg, heeft veel gewerkt met schoolklassen in de natuur. Ze weet het antwoord op deze vraag. ‘Je ziet ze glunderen als ze een wilde bij herkennen.’
Tekst: Anoek van der Leest
De Natuurwerkdag bestaat dit jaar uit twee dagen: vrijdag 3 november en zaterdag 4 november. Jullie hebben op die vrijdag activiteiten speciaal voor schoolklassen. Wat gaan jullie doen in de Sprenckweide?
‘Dit jaar gaan we in de eerste plaats het opschot van de wilgen snoeien met de kinderen. Onderaan de boomstam lopen er altijd van die nieuwe takjes uit: die moeten eraf. Verder gaan we de wilgen knotten en waarschijnlijk ook de meidoornhaag snoeien en gras weghalen. Dat zijn de klussen die we gaan doen. Tussendoor geven we de kinderen natuurlijk ook de ruimte om van alles te ontdekken in de natuur. Dat doen kinderen namelijk heel graag.’
Wanneer merk je dat kinderen het echt naar hun zin hebben?
‘Een tijdje terug gingen we met een klas nieuwe boompjes aanplanten in de Sprenckweide. Op een gegeven moment hoorde ik de leerkracht roepen naar een groepje kinderen: “Wat zijn jullie aan het doen? Zet die boom nu in dat gat.” De kinderen lagen met hun vieren op hun buik in de modder. Met hun hoofd half in het gat dat ze net hadden gegraven. Ze waren een regenworm aan het bestuderen die zich een weg boorde door de aarde. Dat is natuurlijk prachtig. Dat je je zo kunt verwonderen over de natuur.’
De Sprenckweide is een klein natuurgebied dat is ontstaan op initiatief van een werkgroep van bewoners en vrijwilligers. Ze komen nog regelmatig bij elkaar om de plek nog mooier te maken. Wat kunnen mensen verwachten die naar de Spenckweide toe komen?
‘Het is een natuurgebied in ontwikkeling. Er is een woon- en een zorglocatie voor ouderen, die heel erg betrokken zijn bij het gebied. Het is hun achtertuin. Er is een wildekruidenweide, een hoogstamboomgaard en een plukbessentuin met een meidoorn eromheen. Je kunt er doorheen wandelen over een graswandelpad. Ook lopen er een paar koeien. Vrij kortgeleden is er een begin gemaakt met een voedselbosje. Het gebied is in de eerste plaats ingericht vanuit ecologisch oogpunt. We laten wilde planten zo veel mogelijk opkomen bijvoorbeeld. Bijzonder zijn de nacht-koekoeksbloem en de dubbelkelk, die komen weinig voor in Nederland. Maar er is ook veel knoopkruid en je vindt er zelfs de gele morgenster. Ook hebben we een waterloop hersteld. Soms zie je daar de kleine zilverreiger of een ijsvogel. En ook de lepelaar, waterhoentjes en meerkoeten. Er broeden ganzen, dus in het seizoen zie je kuikentjes. De biodiversiteit is enorm toegenomen de afgelopen jaren.’
Hoe betrek je kinderen bij een onderwerp als ‘biodiversiteit’?
‘Dat kan op zo veel manieren. Kinderen vinden het bijvoorbeeld leuk om door de ogen van een bij naar de omgeving te kijken. Vraag ze maar eens wat zij belangrijk zouden vinden als zij een bij zouden zijn. En of de omgeving voldoende te bieden heeft. Een tijdje terug hebben we samen met een klas een bijenhotel gemaakt in het gebied. De kinderen hebben gaten geboord in boomstammetjes. Je ziet nu onder andere maskerbijtjes, metselbijtjes en tronkenbijen, die het bevolken. Dat is heel leuk om te zien voor de kinderen, want het is hún hotel. Ze leren zo meteen ook dat de ene bij niet de andere is.’
Waarom is het belangrijk dat juist kinderen naar zo’n Natuurwerkdag komen?
‘Om natuur te behouden, moeten er ook mensen zijn die er iets om geven. Als kinderen van jongs af aan buiten komen en de natuur beschouwen als onderdeel van hun leven, dan is de kans groter dat ze er ook goed voor willen zorgen. Op een Natuurwerkdag leer je beter kijken naar de natuur. Op de Sprenckweide denken kinderen in eerste instantie misschien dat er maar weinig bloemen staan. Totdat we ze uitdagen om beter te kijken. Door bijvoorbeeld te zeggen: Kies vijf bloemen die je mooi vindt en maak er een foto van. Dan ineens ontdekken ze dat er toch veertig verschillende planten op een klein stukje staan.’
Wat zou je willen zeggen tegen leerkrachten die twijfelen of ze willen deelnemen aan de Natuurwerkdag?
‘Leerkrachten hebben het druk, dus ik begrijp heel goed dat zo’n activiteit moeilijk in te passen is. Ikzelf probeer het de scholen daarom zo makkelijk mogelijk te maken. Als je komt, dan zul je merken hoe leerzaam en leuk dit is voor de kinderen. Er gebeurt van alles op zo’n middag. Maar het belangrijkste is dat de kinderen ervaren dat de natuur nog mooier is als je goed kijkt. En ook dat je er mag komen en er plezier aan kunt beleven. Dat gun je toch ieder kind?’
Natuurwerkdag
De Natuurwerkdag op 3 en 4 november zijn de perfecte gelegenheid om kennis te maken met de vele leuke vrijwilligersgroepen en werkzaamheden. Zo kun je bijvoorbeeld bijenhotels maken, snoeien, of wilgen knotten. De mogelijkheden zijn eindeloos, ook voor kinderen. Er zijn meer dan 500 klussen te vinden waar je welkom bent te komen helpen. Kijk voor meer informatie op natuurwerkdag.nliklussen.